د هندي لرغونی ادب سپيڅلی اثار ویدونه

د ويکيپېډيا لخوا

لیکنه: عثمان منصور انصاري

ویدونه چې د انګليسي ويي (Vidas) ژباړه ده، د ويد جمع ده، چې يو يې وېد راځي،

وېدونه د څلورو هندو مذهب سپېڅلي كتابونو څخه عبارت دى. دا كتابونه د هندي فلسفې كره سرچينې ګڼل كېږي.

د هندو مذهب دا كتابونه په اصل كې د هندو كولتور، ادب او دود و دوستور یو پوهنغونډ ګڼلې شو.

د ويد مانا ويد د پوهې، پوهېدلو، يادولو، سوچ كولو، غور و فكر كولو، پېژندنې او ادراك په ماناؤ دى. ويد د هغه پوهنيز ادب نوم دى، كوم چې هندوانو د زرګونو كلونو په شاوخوا كې د خپلو كولتوري، ادبي، سياسي، او ټولنيزو چارو د كړو وړو څڅه رامنځته كړي دي.

ویدونه (سانسکرېت véda वेद "پوهه") د متن هغه سترې بشپړې ټولګې دي چې په لرغوني هند کې منځته راغلې دي. ^[1] دا ویدونه په خپل ځان کې د هندی ادب یوه زړه او سپېڅلې طبقه جوړوي..^[2]

د هندي كولتور له مخې، وېدونه د انسان جوړښت او ليكنې نه دي. بلكه دا د څښتن له لورې وحې كړاى شوي كتابونه دي، او له هغه څخه سرچينه اخلي،دا وحې د هندو مذهب په پېغمبرانو (رېشيانو) باندې رانازلې شوې دي.

د هندوانو پر وړاند دا سپېڅلي كتابونه د الهي وحى درجه لري، ^[3] نو لدې امله يې د سروتي śruti يا هغه څه چې اورېدل شويې وي، په نامه يادوي. ").^[4][5] ويدي منترونه ددې مذهب په لمانځنو، مذهبي غونډو او داسې نورو د خوشاليو غونډو كې لوستل كېږي.

هغه مذهبي او فلسفي ډلې چې د هند په نيمه وچه كې منځته راغلي، د وېدونو په اړه، يو له بله بېل نظر لري. د هندي فلسفې ښوونځيو چا چې وېدونه د خپلو فلسفي ښوونځيو

دوه نورو هندي فلسفي ډلو بوديزم او جېنيزم وېدونه په بشپړ ډول رد كړل، او له منلو څخه يې انكار وكړ، او ځانته، ځانته لارې يې خپلېكړې. په هندي فلسفه كې دا ډلې د ويد نه منونكو ښوونځيو په نامه يادېږي. ^[6]